Odmowa seksu – jak komunikować swoje potrzeby w relacji?

„Kiedy mężczyzna mówi „nie”, zawsze ma na myśli „nie”. Natomiast przyjęło się uważać, że gdy kobieta mówi „nie”, to znaczy „być może”. – Lew Straowicz

Spis treści

Seks to wybór, nie obowiązek.

W swoim gabinecie wielokrotnie słyszałam, że „obowiązek małżeński” to przestarzała filozofia, która w dzisiejszych czasach nie ma już racji bytu. Bo przecież wszyscy wiedzą, że seks należy uprawiać wtedy kiedy się chce. Równocześnie wielu osobom będących w stałych związkach zdarzyło się uprawiać seks z osobą partnerską mimo, że nie mieli ochoty.

Sugeruje to, że wciąż aktualne jest przekonanie, że seks w stałym związku jest obowiązkiem, a odmowa seksu może prowadzić do konfliktów, osłabienia relacji czy poczucia winy. W rzeczywistości kluczowe jest zezwalanie na dostęp do własnego ciała w zgodzie z samym sobą. Nie trzeba samemu odczuwać danej potrzeby, by zgodzić się by zgodzić się na wzięcie w czymś udziału i spełnienie czyjejś potrzeby. Zgoda jednak musi być szczera. „Żeby już mieć z głowy”, „żeby nie było kłotni”, ” bo to dowód miłości” – to nie są źródła szczerej zgody.

Autonomia cielesna polega na tym, że każdy ma prawo do decydowania o swoim ciele, do wyrażania swoich potrzeb, również wtedy, gdy oznacza to brak zgody na zbliżenie.

Odmawianie seksu to nie akt egoizmu, ale forma dbania o swoje zdrowie emocjonalne, fizyczne i psychiczne. W zdrowych relacjach intymność opiera się na wzajemnym szacunku, komunikacji i chęci obu stron. Zastanawiałeś się kiedyś czy odmowa seksu jest normalna i potrzebna, jak komunikować swoje granice w sposób asertywny oraz jak radzić sobie z trudnymi emocjami, które mogą temu towarzyszyć.

Dlaczego masz prawo odmówić seksu?

1. Twoje ciało, twoje decyzje.

Decydowanie o własnym ciele to jedno z podstawowych praw człowieka. Niezależnie od tego, czy jesteś w wieloletnim związku, czy dopiero zaczynasz budować relację, masz prawo powiedzieć „nie”, gdy nie czujesz się gotowy/a na intymność.

Odmowa seksu nie oznacza, że odrzucasz partnera – oznacza, że szanujesz siebie i swoje aktualne potrzeby. Partner, który naprawdę cię kocha i wspiera, zrozumie, że twoje uczucia są równie ważne jak jego pragnienia.

2. Granice wzmacniają relację.

Granice w relacji nie są ograniczeniem bliskości – wręcz przeciwnie, pomagają ją budować na zdrowych fundamentach. Odmowa seksu, gdy nie masz na niego ochoty, to sygnał, że traktujesz siebie poważnie i oczekujesz tego samego od partnera.

Wyrażanie swoich granic pokazuje, że chcesz być w relacji opartej na szczerości i wzajemnym szacunku. To także zachęta dla partnera, by lepiej cię rozumiał i wspierał.

3. Seks jako wybór, a nie presja.

Kiedy seks staje się obowiązkiem, przestaje być przyjemnością. Może to prowadzić do frustracji, napięcia w relacji, a także utraty zainteresowania intymnością. Seks, który wynika z potrzeby bliskości, jest wzmacniający i buduje więź. Seks wymuszony, nawet przez subtelną presję, niszczy tę więź i może prowadzić do emocjonalnego dystansu.

Jak komunikować swoje potrzeby w sposób asertywny?

Mówienie „nie” w kontekście seksu może być trudne – zwłaszcza gdy obawiamy się, jak zareaguje partner. Kluczowa jest tutaj asertywność, czyli umiejętność wyrażania swoich potrzeb w sposób stanowczy, ale pełen szacunku. Nauka mówienia „nie” to nauka, że twoje ciało należy do ciebie. Nauka mówienia „tak” to także nauka o tym, że twoje ciało należy do ciebie. Ucząc się mówić „nie” , budujesz tą samą umiejętność, co ucząc się mowić „tak”.

1. Mów otwarcie i z empatią.

Nie bój się mówić wprost o swoich odczuciach, jednocześnie okazując partnerowi troskę. Ważne, by twoja odmowa seksu była jasna i nie budziła wątpliwości:

„Nie czuję się dziś gotowy/a na zbliżenie, ale to nie oznacza, że cię odrzucam. Chcę, żebyśmy spędzili czas razem w inny sposób.”
„Dziś nie mam ochoty na seks, ale cenię naszą bliskość i jestem wdzięczny/a za to, że mnie rozumiesz.”

2. Unikaj tłumaczenia się lub przepraszania.

Twoje potrzeby są ważne i nie wymagają usprawiedliwienia. Często czujemy presję, by tłumaczyć swoją decyzję lub przepraszać, ale to może osłabiać twoją pozycję. Zamiast tego, skup się na swoich uczuciach:

„Nie czuję się dziś na to gotowy/a. To dla mnie ważne, by podążać za swoim samopoczuciem.”

3. Używaj komunikatów „ja”.

Unikaj oskarżeń, które mogą wywołać reakcję obronną. Skup się na swoich emocjach i potrzebach:

„Czuję presję, gdy rozmawiamy o seksie w sytuacjach, kiedy nie mam na niego ochoty. Potrzebuję, żebyś to uszanował/a.”
„Dla mnie ważne jest, by intymność była naszą wspólną decyzją, a nie wynikała z oczekiwań.”

4. Zapewnij o swojej miłości i bliskości.

Wiele osób, zwłaszcza w patriarchalnych systemach myślenia, może odbierać odmowę seksu jako odrzucenie. Ważne jest, by pokazać, że twoja decyzja nie oznacza braku miłości czy zaangażowania:

„Nie mam dziś ochoty na seks, ale bardzo cię kocham i cenię naszą relację.”
„Dziś nie jestem gotowy/a na intymność, ale to nie zmienia tego, jak ważny/a dla mnie jesteś.”

Co się dzieje, gdy zmuszasz się do seksu wbrew sobie?

1. Poczucie naruszenia granic.

Zmuszanie się do seksu, nawet w subtelny sposób, może prowadzić do uczucia uprzedmiotowienia. W dłuższej perspektywie osłabia to zaufanie do siebie i może powodować frustrację lub złość – zarówno na siebie, jak i na partnera.

2. Negatywny wpływ na więź emocjonalną.

Intymność powinna budować więź, a nie ją osłabiać. Gdy zmuszasz się do seksu, relacja staje się mniej autentyczna, a komunikacja mniej szczera.

3. Problemy z akceptacją własnej seksualności.

Przymuszanie się do seksu może prowadzić do problemów z libido, spadku satysfakcji z życia seksualnego, a nawet do unikania bliskości. Ważne jest, by seks kojarzył się z przyjemnością i wzajemnym szacunkiem, a nie z poczuciem obowiązku.

Pytania, które warto sobie zadać.

Jeśli czujesz, że temat seksu w twojej relacji jest trudny, odpowiedz sobie szczerze na poniższe pytania:

Czy mam poczucie bezpieczeństwa w relacji?
Czy potrafię powiedzieć „nie” bez poczucia winy?
Czy mój partner reaguje na moją odmowę z szacunkiem?
Jak ja reaguję kiedy mój partner odmawia?
Czy seks w moim związku wynika z chęci, czy z obowiązku?
Czy moje granice są respektowane, czy często muszę ich bronić?
Czym jest zdrowa relacja?

Kiedy brak ochoty na seks sygnalizuje problem?

Brak ochoty na seks nie zawsze wynika ze zmęczenia czy braku czasu. Może być sygnałem głębszych trudności:

1. Stres i przemęczenie.

Ciągłe napięcie, brak czasu dla siebie i przeciążenie obowiązkami mogą obniżać libido.

2. Nierozwiązane konflikty.

Problemy w relacji, takie jak brak komunikacji czy niezaspokojone potrzeby emocjonalne, mogą odbijać się na życiu seksualnym.

3. Problemy zdrowotne.

Czasem brak ochoty na seks wynika z zaburzeń hormonalnych, depresji, czy problemów zdrowotnych, które warto skonsultować z lekarzem.

Zdrowa relacja to wzajemny szacunek.

Odmowa seksu jest naturalnym prawem każdego człowieka. Wzajemne zrozumienie, komunikacja i troska o potrzeby obu stron to elementy szczęśliwego związku. W takich związkach ludzie się rozumieją, potrafią sobie okazywać uczucia. Trudno nazwać okazywaniem uczucia sytuację, w której jedno z partnerów wymusza kontakty seksualne. Nie mieści się to w kanonach miłości. Wzajemne wychodzenie naprzeciwko oczekiwaniom i potrzebom, zapewnienie sobie bezpieczeństwa, ale też zdrowe granice budują bliskość. Jeśli czujesz, że temat wymaga głębszej analizy, nie bój się sięgać po wsparcie – zasługujesz na relację opartą na szacunku i miłości.

Powiązane artykuły:

Źrodła inspiracji:

A. Szeżyńska, Warsztaty intymności, Kraków 2022.

Lew- Strowicz, Rozmówki małżeńskie, Warszawa 2016.

Masz prawo odmówić seksu – jak komunikować swoje potrzeby w relacji?